FAHAMU JUU YA USUGU WA VIMELEA VYA MAGONJWA KWA MAGONJWA YA MIFUGO NA BINADAMU KWA DAWA.

Imetumwa: November 24th, 2021

1.Antibiotiki ni nini?

• Ni dawa za kutibu magonjwa yanayosababishwa na vimelea vinavyofahamika kama bakteria.
• Antibiotiki zinazotumika kutibu magonjwa ya wanyama ni pamoja na oxytetacycline,peniclyn,ethromythin,.
• Dawa hizo hutumika kwa binadamu.Mfano tetracycline.

2.Nini maana ya usugu wa vimelea vya magonjwa kwa dawa.

• Ni hali ya vimelea vya magonjwa kutokufa kwa dawa iliyothibitika na inayotumika kuua vimelea husika.

3.Mambo yanayosababisha usugu wa vimelea vya magonjwa kwa dawa.

• Kutokukamilisha dozi iliyoelekezwa na mtaalamu wa afya ya binadamu/mifugo.
• Kutumia dawa zisizo na ubora au feki.
• Kutumia dawa zilizokwisha muda wake wa matumizi.
• Kwa binadamu kula nyama,mayai au kunywa maziwa au damu yenye masalia ya dawa.
• Kula mazao ya mnyama yaliyotolewa bila kuzingatia muda wa kwisha dawa mwilini(Withdraw Period).
• Kutumia dawa bila kushauliwa na mtaalamu wa afya za mifugo/binadamu.
• Utupaji holela wa mabaki ya dawa.
• Kutumia dawa isivyofaa.Mfano dawa ya kumeza inatumika kwa sindano.
• Kutumia dawa za binadamu kutibu wanyama.
• Matumizi ya dawa hususani antibayotiki kwenye chakula cha mifugo kwa ajili ya kunenepesha au kuharakisha ukuaji.
• Mgonjwa kutokumaliza dozi ya dawa kama ilivyoelekezwa wakati wa matibabu.
• Tabia ya mgonjwa au mfugaji kununua au kutumia dawa bila kupata ushauri wa wataalamu.

4.Madhara yanayosababishwa na usugu wa vimelea vya magonjwa kwa dawa.

• Kutokupona ugonjwa hata baada ya kutumia dawa ambazo zimekua zikitibu ugonjwa husika.
• Kuongezeka kwa gharama za matibabu kwa binadamu na mnyama.
• Kupata magonjwa nyemelezi kutokana na tiba ya muda mrefu.
• Upungufu wa chakula(nyama,maziwa,mayai,samaki n.k)kusikolingana na ongezeko kubwa la watu duniani,hivyo hupelekea lishe duni na kusababisha utapiamlo.
• Husababisha kuibuka na kuenea kwa magonjwa sugu yasiyotibika na kupelekea vifo na muda Zaidi wa kukaa hospitalini.Mfano kifia kikuu sugu,maambukizi kwenye njia ya mkojo(UTI)na UKIMWI sugu.

5.Namna ya kuzuia usugu wa vimelea vya magonjwa kwa dawa.

• Kuzingatia ushauri unaotolewa na afya ya wanyama na binadamu.
• Kutotumia dawa zilizokwisha muda wake,soma muda wa kwisha matumizi ya dawa kwenye chupa au pakiti ya dawa.
• Kuteketeza mabaki ya dawa kwa kufuata ushauri wa wataalam wa afya ya binadamu na mifugo.
• Kuzingati ushauri wa wataalam kuhusu matumizi ya nyama,maziwa na mayai kwa mifugo ilitibiwa na dawa.
• Kutotumia vishoka kutibu wanyama
• Tumia njia sahihi ya kumpatia mnyama dawa kama ilivyoelekezwa na mtengenezaji.
• Hifadhi dawa kama ilivyelekezwa na mtengenezaji.
• Pata dawa kutoka chanzo sahihi.

                                                        USITUMIE DAWA ZA ANTIBIOTIKI KAMA MBADALA WA CHANJO KATIKA UFUGAJI.

Makala hii imeandaliwa na Afisa Habari wa Manispaa Ndugu Pendo Mustapha akishirikiana na Afisa Afya Ndugu Seif Abdallah,baada ya kupata mafunzo ya siku moja juu ya usugu wa vimelea vya magonjwa ya mifugo na binadamu kwa dawa.Ikiwa ni kilele cha maadhimisho ya wiki ya mapambano dhidi ya vimelea vya magonjwa  ya mifugo na binadamu kwa dawa.Maadhimisho haya huadhimishwa kuanzia tarehe 18-24/11 kila mwaka ambapo kwa mwaka huu yamefanyika Mkoani Mtwara/Lindi.Waandaaji wa mafunzo hayo ni serikali ikishirikiana na FAO na USAID.